De Zaderij is een coöperatief zaadbedrijf, gevestigd in Emmeloord, dat biologische zaadvaste zaden verkoopt die door haar leden zijn vermeerderd. De groenterassen worden uitgezocht op smaak en voedingskwaliteit. Met de grootste zorg worden de zaden gedorst, zorgvuldig geschoond, op kwaliteit en kiemkracht beoordeeld en uiteindelijk met de hand verpakt. Geen DNA manipulatie en geen technologische ingrepen!
Biologisch en zaadvast
Zaadvast betekent dat bepaalde eigenschappen vastliggen in het ras, generatie op generatie. Zaadvaste groenten hebben een hoge voedingswaarde en dragen optimaal bij aan de biodiversiteit op onze aarde.
De achtergrond van de Zaderij
In 2017 Startte de Zaderij met het telen, drogen, schonen en verpakken van biologische zaadvaste groentezaden. Vanuit passie en idealisme groeide de Zaderij uit naar een volwaardige speler in de zadenmarkt, een uniek product; de Zaderij levert uitsluitend biologische zaadvaste zaden.
Wat maakt de zaden van de Zaderij nu zo uniek?
De Zaderij opereert als tegenhanger van de grote spelers die de zogenaamde F1/hybride zaden leveren. F1/hybride zaden zijn zaden die ontstaan door 2 ouderlijnen te kruisen. De nakomelingen zijn extra vitaal. Worden deze F1 zaden echter vervolgens vermeerderd, dan verliezen ze de gewenste eigenschappen en zijn de eigenschappen onberekenbaar. F1’s zijn dus zaden waarvan je prima groente kunt telen, maar waarvan het niet mogelijk is het zaad het volgende jaar te gebruiken voor een nieuwe teelt.
Zaadvaste zaden zijn niet uniform. Door veredeling en selectie kunnen telers bij zaadvaste zaden zelf de beste en sterkste planten selecteren met als doel een veredelingstraject starten om uiteindelijk tot een nieuw bedrijfseigen ras te komen. Bij uniformiteit en voorspelbaarheid (F1) wordt variatie uitgesloten en kan dat niet.
Hoe minder rassen, hoe slechter dit is voor de biodiversiteit van de aarde. Het gevolg is dat verschraling van de bodem steeds meer opspeelt. De rassen die ontwikkeld zijn door de grote zaadteeltbedrijven, zijn niet in staat om voor een vitaal platteland te zorgen.
‘Verandering is nodig en dat begint bij de basis; het zaad.’
Biologische veredeling, de basis van biologische landbouw, draagt bij aan rassen met robuustheid, diversiteit, voedingskwaliteit en smaak. We hebben meer en andere typen rassen nodig. De beschikbaarheid van biologische rassen en zaad is nog beperkt. Onafhankelijkheid van de grote zaadfirma door het gebruik van zaadvaste rassen is waar de Zaderij hard aan werkt.
Hoe is die verschraling ontstaan?
Na de Tweede Wereldoorlog was er de veelgehoorde uitspraak ´nooit meer honger´ en is de landbouw enorm veranderd door mechanisering en schaalvergroting. Er werd uitsluitend gestuurd op hoge opbrengst en er ontstonden gespecialiseerde veredelingsbedrijven met gebruik van veel bemesting en pesticides. Patenten zijn aangevraagd en gekregen op natuurlijke planteigenschappen en allerlei veredelingsmethoden. Boeren werden gedwongen elk jaar opnieuw zaad te kopen. Daardoor heeft de veredeling door boeren zelf, stil gestaan. Zo’n vijftig jaar lang leek dit een goed model. Hoge opbrengsten en uniforme rassen.
Door schaalvergroting ontstonden mega-bedrijven. En daarmee ontstonden monopolies. Veel oorspronkelijk onafhankelijke veredelings- en zaadbedrijven zijn nu, als gevolg van een nog steeds doorgaande fusie- en overnamegolf, eigendom van grote chemiebedrijven. Zij leveren de combinatie van zaad én bestrijdingsmiddelen. En zij bepalen welke groenten we eten.
De Zaderij wil dat er focus komt op het ontwikkelen en verspreiden van biologische rassen en zoekt daarom continue naar unieke rassen!
De Zaderij heeft ongeveer 80 verschillende groenterassen in het assortiment. Van de helft kunnen ze zeggen dat deze uniek zijn en niet elders te verkrijgen zijn. Een paar voorbeelden; ‘het Wonder van Scheemda’, een heerlijk zoet doperwtje, ‘Tineke’s spinazie’ een kruising van 7 oude rassen uit de genenbank, ‘de familiepompoen’, vanuit Italië meegenomen en in Nederland verder veredeld en vermeerderd tot een heerlijk romige pompoen. En zo zijn en nog veel meer. Jaarlijks breidt de Zaderij haar assortiment uit. Ze zijn continue op zoek naar de ‘vergeten groentes en vooral vergeten of verdwenen rassen’.
‘Er zijn ongeveer 50 telers verbonden aan de Zaderij, met ieder zijn of haar specialiteit. Vaklui, met passie voor het product.´
De Zaderij zoekt verkooppunten!
Naast de zoektocht naar nieuwe groentes, is er ook een zoektocht naar verkooppunten. Winkels of online shops met dezelfde filosofie als de Zaderij die een bijdrage willen leveren aan betere biodiversiteit en daarmee een bijdrage aan een gezondere aarde.
Wij willen een podium bieden aan ondernemers uit de Noordoostpolder. Welke lokale ondernemer gun jij deze extra aandacht? Het kan je werkgever zijn, je lievelingswinkel of bijvoorbeeld jouw favoriete restaurant. Noem het bedrijf dat jij wilt nomineren en vertel ons waarom juist deze ondernemer op het podium mag staan.
